Söz Sanatları Konu Anlatımı

Söz Sanatları Konu Anlatımı: Edebiyat öğreniminizde kılavuzunuz. Kolay anlaşılır açıklamalar ve öğretici içerikler.

Söz Sanatları

BENZETME

Bir durumu, bir kavramı açıklarken bilinen ve ondan daha etkin benzerinden yararlanmaya benzetme denir. Aralarında benzerlik olduğu düşünülen iki şeyden güçsüz olanının güçlü olana benzetilmesidir.

Benzetme edatı olarak “gibi” den başka “kadar, sanki, güya, nitekim, meğer ki, misal, andırmak… ” sözcükler de kullanılabilir.

Benzetme Örnekleri:

İnci gibi beyaz dişler

Kendisine Benzetme Benzetme Benzeyen

Benzetilen Edatı Yönü

* Ali, tavşan gibi hızlı koşuyor. (Ali’nin koşması tavşanın hızlı koşmasına benzetilmiştir.)

* Mehmet, Ahmet gibi konuşuyor. (Mehmet’in konuşması Ahmet’in konuşmasına benzetilmiştir.)

* Yeşim’de Rabia gibi sessiz konuşuyor. (Yeşim’in konuşması Rabia’nın konuşmasına benzetilmiş.)

* Saçları altın gibi parlıyordu.

* Türküler de kilimler gibi eskidikçe değer kazanır.

KİNAYE

Bir sözü hem gerçek hem de mecaz anlamda kullanmaktır.

Uyarı: Kinayede daha çok mecaz anlam kastedilir.

* Mum dibine ışık vermez.

* Hamama giren terler.

* Taşıma su ile değirmen dönmez.

* Yuvarlanan taş yosun tutmaz.

* Ateş düştüğü yeri yakar.

* Yaptığı hatayı anlayınca yüzü kızardı.

MECAZ-I MÜRSEL(AD AKTARMASI)

Benzetme amaç güdülmeden bir sözün ilgili olduğu başka bir söz yerine kullanılmasıdır.

* İşe alınman için dün şirketle görüştüm.(İnsan)

*Yarın sınıfı 9/H sınıfı yapacak.(Öğrenci)

*Toplantıya Milliyet gazetesinin güçlü kalemleri de geldi.(Yazar)

* Nihat’ ın golüyle tüm stat ayağa kalktı.(Seyirci)

* O evine çok bağlı bir insandır.(Ailesi)

* Bu olay üzerine bütün köy ayaklandı.(Halk)

TEŞHİS(KİŞİLEŞTİRME)

İnsan dışındaki canlı cansız varlıklara insan özelliği kazandırmaktır. Her teşhiste aynı zamanda kapalı istiare vardır.

* Güzel gitti diye pınar ağladı.

* Menekşeler külahını kaldırır.

* Bir sarmaşık uyanıyordu uykusunda

Geriniyordu bir eski duvarın sıvasında.

* Toros dağlarının üstüne,

Ay un eledi bütün gece.

İNTAK(KONUŞTURMA)

İnsan dışındaki varlıkları konuşturmaktır. Her intak sanatında teşhis sanatı vardır; ancak her teşhiste intak sanatı yoktur.

* Maymun şunu anlatmak istemişti fikrince:

Boşa gitmez kötüye bir ceza verilince.

* Dal bir gün dedi ki tomurcuğuna:

İçimde kanayan yara gibisin.

* Ben ki toz kanatlı bir kelebeğim,

Minicik gövdeme yüklü Kaf dağı.

MÜBALAĞA (ABARTMA)

Sözün etkisini güçlendirmek için bir şeyi olduğundan daha çok ya da olduğundan daha az göstermektir.

* Manda yuva yapmış söğüt dalına,

Yavrusunu sinek kapmış.

* Alem sele gitti gözüm yaşından.

* Bir ah çeksem dağı taşı eritir,

Gözüm yaşı değirmeni yürütür.

* Bir gün gökyüzüne otursam,

Evlerin tavanlarını birer birer açsam.

TEZAT (KARŞITLIK)

Aralarında ilgiden dolayı, birbirine zıt kavramları bir arada kullanmaktır.

*Ağlarım hatıra geldikçe gülüştüklerimiz.

*Neden böyle düşman görünürsünüz,

Yıllar yılı dost bildiğim aynalar?

* İçimde kar donar,buzlar tutuşur,

Yağan ateş midir,kar mıdır bilmem.